Amerika dün (8 Aralık 2023) Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde yapılan oylamada Gazze’de derhâl ateşkes ilan edilmesini, her iki taraftan esirlerin koşulsuz serbest bırakılmasını ve Gazze’ye insani yardımların ulaştırılmasını öngören karar tasarısını veto etti.
Oylamada İngiltere çekimser kalırken Arnavutluk, Brezilya, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Ekvador, Fransa, Gabon, Gana, İsviçre, Japonya, Malta, Mozambik ve Rusya ateşkes lehinde oy kullandı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres BM Tüzüğünün Genel Sekretere “uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden herhangi bir konuyu Güvenlik Konseyinin dikkatine sunma” yetkisi veren 99. Maddesine dayanarak 6 Aralıkta Konseye yazdığı mektupta, Gazze'de insani altyapının tamamen çökmek üzere olduğunu belirtmiş ve Konseyin felaketi önlemek için ateşkes ilan etmesi çağrısında bulunmuştu. Birleşik Arap Emirlikleri, bu mektup üzerine toplanan Güvenlik Konseyine aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 90’ı aşkın ülkenin hazırladığı karar tasarısını sunmuştu.
ABD’nin vetosu, Amerikan emperyalizminin İsrail’in işlemekte olduğu soykırımın arkasında durduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. İsrail, Filistin halkını Amerika’nın gözetim, denetim ve yardımıyla katlediyor. Bu vahşetin bedelini eninde sonunda birlikte ödeyecekler.
Değişen ve değişmeyen
ABD’nin vetosu, dünya halklarının Filistin halkının yok edilmesini ve Filistin vatanının yutulmasını önlemek için ayağa kalkması ile soykırıma ortak olmak istemeyen devletlerin siyasal ve diplomatik tepkisinin, henüz katliamı önlemeye yetmediğini gösteriyor. Soykırımı durdurmak için çok daha kapsamlı, çok daha güçlü tepkiye ihtiyaç var. Siyasal ve diplomatik tepkinin derinleştirilmesi, mali ticari, ekonomik, askerî yaptırımların uygulanması gerekiyor.
Öte yandan, Güvenlik Konseyindeki oylama, İsrail ile Amerika’nın yalnızlaştığını, köşeye sıkıştığını gösteriyor. Hem emperyalist savaş bloku çatladı hem daha önce blokun baskısıyla ateşkes çağrısını reddeden ülkeler artık bu baskıya baş eğmiyor, ateşkesten yana tutum alıyor.
Hatırlayalım, 17 Ekimde Rusya’nın sunduğu ateşkes tasarısını sadece Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, Gabon ve Mozambik desteklemişti. Arnavutluk, Brezilya, Ekvador, Gana, Malta ve İsviçre çekimser kalırken ABD, İngiltere, Fransa ve Japonya tasarıya birlikte karşı çıkmıştı.
Savaş blokunun iki ülkesi, Fransa ve Japonya artık ateşkesten yana oy kullanmak zorunda kalıyor. Savaş blokunun bir diğer ülkesi İngiltere, kendini çekimserliğe kaymak zorunda hissediyor. Savaş blokunun baskısıyla daha önce çekimser oy kullanan Arnavutluk, Brezilya, Ekvador, Gana, Malta ve İsviçre de ateşkes istiyor.
Filistin halkının sabırlı ve metin direnişi, dünya halklarının ayağa kalkması, vahşete razı olmak istemeyen devletlerin tepkisi gerçekliği bir ölçüde değiştirdi. BM Genel Kurulunda birçok ülke, Güvenlik Konseyinde dokuz ülke duruşunu düzeltti ama yetmez. İsrail-ABD vahşetini durdurmak için mücadeleyi daha da yükseltelim.